Fólk sem telur sjálft sig ekki trúa samsæriskenningum

„Það, hverj­ir trúa á sam­særis­kenn­ing­ar og af hverju fólk trú­ir á þær, hef­ur lengi verið viðfangs­efni í stjórn­mála­sál­fræði“ segir Hulda Þóris­dótt­ir, sálfræðingur. Grein Huldu sem birtist í Morgunblaðinu í dag, má lesa alla hér í lok greinar.

 

Í greininni segir m.a.:

Þá hef­ur Hulda rann­sakað þá hópa sem aðhyll­ast sam­særis­kenn­ing­ar. „Sam­kvæmt þeim gögn­um sem ég safnaði á Íslandi trú­ir mjög lágt hlut­fall fólks sam­særis­kenn­ing­um um kór­ónu­veirufar­ald­ur­inn og bólu­setn­ingu gegn henni. Að sama skapi draga afar fáir hlýn­un jarðar í efa. Á hinn bóg­inn trúa marg­ir ýms­um póli­tísk­um sam­særis­kenn­ing­um.“

 

Þarna gefur Hulda í skyn að hvað sé sannleikur og hvað ekki sé byggt á fjölda þess sem trúa málstaðnum. Hún tekur dæmi með Covid og „bóluefnin,“ sem til dæmis ritstjóri Morgunblaðsins fjallaði um, um helgina og benti á þá lygi sem stjórnvöld komu inn í kollinn á almenningi, og að meginþorri þjóðarinnar hafi látið plata sig með „bóluefni“ sem virkaði alls ekki.

Davíð segir fólk hafa verið haft af fíflum, með sóttavarnaraðgerðum (fjarlægðarmörk), „bóluefni“ og innihaldi þess, og uppruna veirunnar. Þetta með virkni „bóluefnisins“ eru margir búnir að fatta, enda varla annað hægt. Þetta var blöff, burt séð frá því sem meirihlutinn trúði, sbr. skrif Huldu.

Meirihlutinn hefur ekki alltaf rétt fyrir sér og meirihluti getur breyst í minnihluta á svipstundu eða með tímanum. 

Hulda virðist halda að fyrst að flestir hafi trúað áróðri þríeykisins og Kára Stef. um hjarðónæmið og drifu sig í „bólusetningu“, hún eflaust líka, að þá hafi áróður yfirvalda ekki verið samsæriskenning eða hrein og bein lygi, heldur sannleikur og eflaust það sem hún og fleiri hafa ákveðið að trúa.

Hlýnun jarðar

Hulda segir að fæstir dragi hlýnun jarðar í efa. Hverjir eru „fæstir“ - þeir sem helstu fjölmiðlar reyna að minnast ekki á? Það sem ekki kemur fram á Vísindavefnum eða RÚV?

Það er nefnilega þannig að mikill fjöldi fólks dregur í efa að CO2 hafi áhrif á hlýnun jarðar (reikna með að hún meini að það sé orsökin á hlýnuninni).

Samkvæmt þessum ástralska prófessor hefur engum tekist að sýna fram á tengsl CO2 og hlýnun jarðar af mannavöldum, burt séð frá því hverju meirihlutinn trúir. Ástralinn segir að CO2 geti einfaldlega ekki valdið hlýnun jarðar. 

Þetta er fyndin grein prófessors sem heldur að hún viti sannleikann, en er augljóslega sjálf fórnarlamb samsæriskenninga.

Í það minnsta heldur hún að hún viti hvað er samsæriskenning og hvað ekki, og telur það helst eiga við stjórnmál í einræðisríkjum.

Hulda segir að lokum:

„Meðvit­und um eðli sam­særis­kenn­inga og áhrif þeirra virk­ar í raun eins og bólu­setn­ing. Hins veg­ar er mjög erfitt að reyna að afsanna sam­særis­kenn­ingu fyr­ir ein­hverj­um sem er byrjaður að trúa henni.“

Hulda gefur til kynna að það sem hún telur vera samsæriskenningu samkvæmt eigin trú þurfi að afsanna. Hversu fast heldur hún sjálf t.d. í þá lygasögu að Covid „bóluefnið“ hafi verið vörn gegn sjúkdómnum Covid?

Þess má geta að Háskóli Íslands, vinnustaður Huldu, vísar í Vísindavefinn varðandi fræðslu um Covid, þar sem Jón Magnús Jóhanesson læknir skrifar. Þessi sem sagði að hiti væri ástæða þess að konur sem fengju Covid sprautur hafi hætt á blæðingum, fengið ofsablæðingar, byrjað aftur á blæðingum eftir sjötugt o.fl. 

 

 

Öll greinin í Mogganum er hér:

 

Það, hverj­ir trúa á sam­særis­kenn­ing­ar og af hverju fólk trú­ir á þær, hef­ur lengi verið viðfangs­efni stjórn­mála­sál­fræðinn­ar. Hulda Þóris­dótt­ir, sem rann­sakað hef­ur sál­fr­særinn­inga, seg­ir vís­inda­leg­ar sam­særis­kenn­ing­ar ekki þríf­ast vel á Íslandi. Hins veg­ar trúi hátt hlut­fall Íslend­inga póli­tísk­um sam­særis­kenn­ing­um. Besta vörn­in sé auk­in meðvit­und.

Hulda seg­ir sýni­leika sam­særis­kenn­inga hafa auk­ist á und­an­förn­um árum og þær séu farn­ar að hafa meiri áhrif á meg­in­straums­stjórn­mál held­ur en áður fyrr. Rann­sókn­ir bendi þó ekki til þess að þeim sem trúi sam­særis­kenn­ing­um fari fjölg­andi. „Hins veg­ar hef­ur hag­nýt­ing sam­særis­kenn­inga tekið breyt­ing­um og stjórn­mála­menn jafn­vel farn­ir að beita þeim í meiri mæli,“ seg­ir Hulda og nefn­ir Banda­rík­in sem dæmi. „Það er eitt­hvað mjög sér­stakt í gangi í Banda­ríkj­un­um núna sem teng­ist Re­públi­kana­flokkn­um tölu­vert. Enda sýna rann­sókn­ir að sam­særis­kenn­ing­ar eru lík­legri til þess að grass­era á meðal þess hóps kjós­enda sem bíður lægri hlut í þing­kosn­ing­um.“ Hún bæt­ir við. „En það er mik­il­vægt að halda því til haga í allri umræðu um sam­særis­kenn­ing­ar að þær fyr­ir­finn­ast á gríðarlega stór­um skala. Það er mik­ill mun­ur á því til dæm­is að ef­ast um heiðarleika lyfja­fyr­ir­tækja eða trúa því að heim­in­um sé í raun stýrt af eðlufólki og að jörðin sé flöt.“

Fáir draga hlýn­un jarðar í efa

Þá hef­ur Hulda rann­sakað þá hópa sem aðhyll­ast sam­særis­kenn­ing­ar. „Sam­kvæmt þeim gögn­um sem ég safnaði á Íslandi trú­ir mjög lágt hlut­fall fólks sam­særis­kenn­ing­um um kór­ónu­veirufar­ald­ur­inn og bólu­setn­ingu gegn henni. Að sama skapi draga afar fáir hlýn­un jarðar í efa. Á hinn bóg­inn trúa marg­ir ýms­um póli­tísk­um sam­særis­kenn­ing­um.“ Til að mynda hafi komið á óvart hve marg­ir trúi því að árás­irn­ar 11. sept­em­ber 2001 hafi verið skipu­lagðar af banda­rísk­um stjórn­völd­um. Erfitt sé þó að full­yrða um ná­kvæm­an fjölda þeirra sem aðhyll­ast sam­særis­kenn­ing­arn­ar.

Besta vörn­in gegn sam­særis­kenn­ing­um er að fólk sé meðvitað um þær fyr­ir fram, seg­ir Hulda. „Meðvit­und um eðli sam­særis­kenn­inga og áhrif þeirra virk­ar í raun eins og bólu­setn­ing. Hins veg­ar er mjög erfitt að reyna að afsanna sam­særis­kenn­ingu fyr­ir ein­hverj­um sem er byrjaður að trúa henni.“

Hverjir trúa samsæriskenningum?

Athugasemdir

[Guðmundur Ásgeirsson, 19.6.2023 kl. 14:23]

Það er ekki kenning ef samsærið er raunverulegt.

[Geir Ágústsson, 19.6.2023 kl. 15:49]

Guðmundur,

Kannski er það svo ekki samsæri ef það tekst að blekkja alla án fyrirhafnar.

[Tómas Ibsen Halldórsson, 19.6.2023 kl. 22:31]

Það sem kallað hefur verið "samsæriskenningar" eru í raun kenningar um samsæri sem flestar ef ekki allar hafa ræst. Þannig að samsærið hefur verið afhjúpar og flett ofan af með kenningum áður en samsærið náði fram að ganga.